Thủy đậu là bệnh lây mạnh qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp do siêu vi thuỷ đậu gây ra, chủ yếu ở trẻ 5 – 10 tuổi.

1. CHẨN ĐOÁN

1.1. Chẩn đoán sơ bộ

1.1.1. Dịch tễ

  • Tiếp xúc với người bị thuỷ đậu

  • Chưa mắc bệnh

  • Chưa tiêm ngừa thuỷ đậu

1.1.2. Lâm sàng

  • Triệu chứng báo trước: sốt nhẹ, đau đầu mệt mỏi, thường xảy ra ở người lớn

  • Thời kỳ nổi đậu: 4 – 6 ngày, nổi dạng mụn nước riêng lẻ từ thân mình lan ra tứ chi, mặt. Cùng một vị trí trên cơ thể vừa có nốt đậu cũ vừa có nốt đậu mới. Nếu có nhiễm trùng da kèm theo, các nốt đậu sẽ hóa đục và bệnh nhân sốt cao.

  • Thời kỳ lui bệnh: 5 – 10 ngày, mụn nước sẽ khô và bong vảy, không để lại sẹo.

1.1.3. Cận lâm sàng

  • Bạch cầu máu bình thường hoặc giảm nhẹ

  • Nạo đáy của mụn nước đem soi sẽ gặp tế bào đa nhân khổng lồ Tzanck (độ nhạy 60%)

1.2. Chẩn đoán xác định

  • Phân lập virus ở sang thương bằng nuôi cấy tế bào (nguyên bào sợi)

  • Tìm kháng nguyên trong dịch ở sang thương bằng kháng thể miễn dịch huỳnh quang hoặc PCR.

2. BIẾN CHỨNG

  • Nhiễm trùng da

  • Viêm phổi

  • Viêm não

3. ĐIỀU TRỊ

3.1. Điều trị triệu chứng

  • Cách ly bệnh nhân 7 ngày

  • Hạ sốt bằng paracetamol 15 – 20 mg/kg/liều mỗi 6 giờ (không dùng aspirin, corticoid)

  • Tránh bội nhiễm bằng tắm xà phòng và bôi xanh methylene. Ở trẻ nhỏ, cần cắt ngắn móng tay.

  • Chống ngứa bằng kháng histamine như chlorpheniramine:

    • 2 – 5 tuổi: 1 mg mỗi 6 giờ

    • 6 – 11 tuổi: 2 mg mỗi 6 giờ

    • 12 tuổi: 4 mg mỗi 6 giờ

  • Kháng sinh nếu có bằng chứng bội nhiễm.

3.2. Điều trị đặc hiệu

  • Acyclovir chỉ có hiệu quả rõ rệt khi sử dụng trong 24 giờ đầu tiên kể từ khi phát ban, không chống chỉ định ở phụ nữ có thai:

    • Liều cho trẻ em: 20 mg/kg/liều (không quá 800 mg/liều) × 5 lần mỗi ngày, uống trong 5 ngày

    • Liều cho người lớn: 800 mg × 5 lần mỗi ngày, uống trong 5 ngày

    • Trường hợp nặng hoặc bệnh nhân suy giảm miễn dịch nên dùng thuốc tiêm tĩnh mạch với liều 10 mg/kg mỗi 8 giờ, trong 7 ngày

4. CHỈ ĐỊNH CHUYỂN TUYẾN
Nốt đậu dày đặc, sốt cao liên tục, ho khan kèm theo thở khò khè, thở nhanh.

5. PHÒNG BỆNH
Chủng ngừa vắc-xin thuỷ đậu:

  • 12 tháng – 12 tuổi: liều duy nhất

  • 12 tuổi: 2 liều cách nhau 2 tháng

Bệnh viện Đại Học Y Dược

Dấu hiệu của bệnh thủy đậu xuất hiện trên da

VARIVAX - Vắc xin ngừa thủy đậu (Mỹ)        Vaccine Varivax (Mỹ) phòng ngừa thủy đậu     

VARILRIX - Vắc xin phòng thủy đậu (Bỉ)

Vaccine Varilrix (Bỉ) phòng ngừa thủy đậu