Quai bị là bệnh lây qua đường hô hấp do siêu vi quai bị gây ra, thường gặp ở trẻ em.

1. CHẨN ĐOÁN

1.1. Chẩn đoán sơ bộ
1.1.1. Dịch tễ

    • Tiếp xúc với người bị quai bị

    • Chưa mắc bệnh

    • Chưa tiêm ngừa quai bị

1.1.2. Lâm sàng

    • Sốt

    • Viêm tuyến mang tai: thường gặp nhất (70%), sưng đau vùng mang tai một hoặc hai bên, miệng ống Stenon đỏ, đôi khi viêm họng đỏ, nổi hạch góc hàm. Có thể bị viêm cả tuyến dưới hàm và dưới lưỡi.

    • Viêm các tuyến khác: có thể xuất hiện trước, cùng lúc hoặc sau khi viêm tuyến mang tai. Có thể không kèm viêm tuyến nước bọt.

      • Viêm tinh hoàn (15-20%)

      • Viêm tụy cấp

      • Viêm buồng trứng, viêm tuyến giáp: hiếm gặp

    • Viêm hệ thần kinh:

      • Viêm màng não lympho bào cấp: thường gặp (16%), 3-5 ngày sau viêm tuyến mang tai

      • Viêm não, viêm thần kinh sọ: hiếm gặp

    • Thời gian lây bệnh: 6 ngày trước khi có triệu chứng và 9 ngày sau khi có triệu chứng.

1.1.3. Cận lâm sàng

    • Bạch cầu máu bình thường hoặc giảm

    • Amylase máu và amylase nước tiểu tăng: chỉ có giá trị gợi ý

    • Phân lập virus (trong nước bọt, dịch não – tủy, nước tiểu)

    • PCR tìm virus trong bệnh phẩm

    • Huyết thanh chẩn đoán tìm IgM

1.2. Chẩn đoán xác định

    • Phân lập virus

    • PCR tìm virus

    • Huyết thanh IgM

1.3. Chẩn đoán phân biệt

    • Viêm tuyến mang tai do vi trùng, viêm hạch góc hàm

    • Sỏi ống tuyến mang tai,…

2. ĐIỀU TRỊ

2.1. Điều trị đặc hiệu: không có.

2.2. Điều trị triệu chứng

    • Nghỉ ngơi

    • Vệ sinh răng miệng

    • Thuốc hạ nhiệt, giảm đau: paracetamol 15-20 mg/kg/liều mỗi 6 giờ

    • Thuốc giảm viêm: prednisone 1 mg/kg/ngày chia ra 1-2 cữ (nếu tuyến mang tai sưng to).

2.3. Chỉ định chuyển tuyến

    • Viêm tinh hoàn, rối loạn tri giác, co giật.

3. PHÒNG NGỪA

Tiêm vắc xin 3 trong 1 (sởi – quai bị – Rubella) cho trẻ 2 lần:

    • Lần 1 lúc 12-15 tháng tuổi

    • Lần 2 lúc 4-6 tuổi.

Các đối tượng nguy cơ mắc bệnh quai bị

Dấu hiệu của bệnh quai bị

MMR-II - Vắc xin ngừa sởi, quai bị, rubella

Vaccine MMR II (Mỹ) phòng ngừa 3 bệnh: sởi, quai bị, rubella